Đánh giá tác động môi trường của một sản phẩm dựa trên phân tích vòng đời của sản phẩm (LCA: Life Cycle Analysis), thì sản phẩm làm từ nhựa vẫn gây tác động đến môi trường gấp nhiều lần so với từ nguyên liệu sinh học. (trái với ý kiến của tác giả Trường Sơn cho rằng nếu tính vòng đời sản phẩm thì nhựa ít hại môi trường hơn - PV)
Lấy ví dụ hai loại sản phẩm là túi ni lông thông thường và bao bì giấy, nếu xét đến tính cân bằng về năng lượng, các sản phẩm bao bì làm bằng nhựa tiêu tốn năng lượng nhiều hơn rất nhiều so với lượng năng lượng để sản xuất bao bì giấy.
Phân tích một cách khoa học dựa trên vòng đời của một sản phẩm, để sản xuất ra bao bì nhựa thì phải xét đến cả quá trình ban đầu, tức là khi nguồn nguyên liệu của sản phẩm nhựa còn là nguồn dầu mỏ, và để khai thác dầu mỏ là cả một quá trình tiêu tốn rất nhiều năng lượng.
Để sản sinh 1 kg nhựa PVC thì tốn một nhiệt lượng cao gấp hàng chục lần so với nhiệt lượng sản xuất 1 kg giấy. Chưa kể sau khi sử dụng thì nguyên liệu sinh học có thể tuần hoàn vì tính dễ phân hủy, còn sản phẩm từ nhựa thì phải tốn thời gian rất lâu để phân hủy, hoặc không thể tự phân hủy được. Các túi nhựa tích tụ trong đất, làm nghẹt cống rãnh, kênh rạch … một thời gian dài làm tắt dòng chảy tự nhiên gây ngập lụt và tạo tù đọng nước, là nơi phát sinh ruồi muỗi gây bệnh cho người.
Các nhà khoa học đã chứng minh, các túi ni lông có thể mất từ 500-1.000 năm mới có thể tự phân hủy nếu không bị tác động của ánh sáng mặt trời. Chưa kể nếu có phân hủy thì nhựa PVC còn sinh ra các chất làm đất bị trơ, không giữ được độ ẩm và dinh dưỡng cho cây trồng.
Nhận thấy sự nghiêm trọng của vấn đề trên, nhiều nước trên thế giới đã áp dụng việc giảm sử dụng túi ni lông như chương trình “nói không với túi ni lông” ở Úc, cấm sử dụng túi ni lông ở Đài Loan, giảm sử dụng túi ni lông ở Pháp. Tuy nhiên, tại Việt Nam, túi ni lông vẫn được sử dụng quá nhiều, nguyên nhân là người dân chưa thấy được những tác hại tiêu cực của sản phẩm này.
Phân tích ở khía cạnh nguồn tài nguyên, nhựa tiêu tốn nguồn nguyên liệu không thể tái tạo, còn nguyên liệu sinh học sử dụng nguồn tài nguyên có thể tái tạo. Như vậy, sản phẩm làm tiêu tốn nguồn tài nguyên không tái tạo sẽ nguy hiểm hơn rất nhiều so với sản phẩm sử dụng nguồn tài nguyên có thể tái tạo.
Các giai đoạn tồn tại cơ bản trong vòng đời sản phẩm nguyên nhiệu sinh học theo giai đoạn kín: nguồn nguyên liệu, khai thác và chế biến - sản xuất các sản phẩm - thị trường tiêu thụ - thu gom, phân loại - tái chế, xử lý, chôn lấp và lại quay về nguồn nguyên liệu để khai thác. Trong khi đó, các sản phẩm từ nhựa không thể (hoặc mất thời gian rất lâu) để đi hết các giai đoạn này.
Hầu hết các loại sản phẩm nhựa, đặc biệt là nhựa PVC là rất có hại cho môi trường, nhiều sản phẩm làm bằng nhựa được chứng minh là tác nhân gây nhiều căn bệnh cho người như các bệnh cho não, ung thư…, trong khi nguyên liệu sinh học hầu như không gây tác động lớn đến môi trường.
Nguyên liệu sinh học có thời gian phân hủy ngắn hơn
 |
| Một dòng kênh ở quận Bình Tân, TPHCM đã bị lấp kín bởi rác thải mà hầu hết là túi ni lông do con người thải ra |
Do thời gian phân hủy trong môi trường tự nhiên ngắn hơn nhiều so với túi nhựa thông thường nên túi làm từ nguyên liệu sinh học tiết kiệm được diện tích đất sử dụng cho các bãi chôn lấp.
Bao bì phân hủy sinh học hoàn toàn phân hủy trong môi trường tự nhiên như các chất hữu cơ khác trong thời gian ngắn nên không gây ô nhiễm môi trường.
Một số nhà khoa học nước ngoài đã chứng minh rằng lượng khí gây hiệu ứng nhà kính phát sinh và mức tiêu hao năng lượng trong sản xuất bao bì phân hủy sinh học dựa trên phân tích vòng đời sản phẩm chỉ bằng 1/3 so với túi ni lông thông thường. Ưu điểm này rất thỏa mãn tiêu chí của Nghị định thư Kyoto về bảo vệ khí quyển.
Theo một đề tài nghiên cứu về đề xuất các giải pháp giảm thiểu việc sử dụng bao bì ni lông tại TPHCM được Sở Khoa học Công nghệ TPHCM nghiệm thu vào tháng 11-2008, nhựa chiếm 80% lượng rác đổ bừa bãi trên các con đường, trên mỗi ki lô mét vuông diện tích mặt biển có đến 46 ngàn mẩu rác ni lông.
Năm 2001, các nhà khoa học Nhật Bản đã có nhận định một vài mẩu rác ni lông trôi nổi trên biển đóng vai trò như một loại xốp thấm hút hóa chất, chúng sẽ là nơi tập trung hàng triệu hợp chất gây chết người như PCBs và DDE (sản phẩm phân hủy của thuốc trừ sâu DDT), các sinh vật biển sau khi ăn phải những mẩu xốp này sẽ bị chết.
Tại nhiều vườn thú ở châu Âu người ta còn cấm người đi xem không được vứt thức ăn đựng trong các túi ni lông cho thú vật ăn, vì có nhiều trường hợp thú ăn luôn cả túi ni lông, không tiêu, phải đưa đi khám thú y.
Năm 1998, một con bồ nông bị chết ở Kiama sau khi ăn 17 túi ni lông vì nhầm tưởng ni lông là thức ăn. Hoặc có nhiều con cá heo, một loài mắt rất kém, đã chết ngạt vì lỡ chui đầu vào túi ni lông trôi nổi trên biển.
Còn đối với môi trường không khí, trong suốt quá trình sản xuất túi ni lông sẽ phát thải các hóa chất độc và nhiều khí CO2 gây ô nhiễm môi trường không khí. Ở Ireland, với xấp xỉ 1,2 triệu người đi mua sắm, nếu chuyển 50% túi ni lông sang túi vải thì lượng CO2 thải ra hàng năm sẽ giảm 15.100 tấn.
Vào năm 1990, các nhà khoa học đã chứng minh nếu sản xuất 2 túi ni lông sẽ tạo ra 1,1 gam chất làm ô nhiễm khí quyển, góp phần tạo ra mưa a-xit và sương khói.
Tóm lại, trong tất cả các giai đoạn trong vòng đời của túi ni lông, từ sản xuất đến thải bỏ đều có tác động tiêu cực đến môi trường và xã hội. Các sản phẩm nhựa mà điển hình là túi ni lông còn có tác động tiêu cực đến kinh tế nhiều quốc gia do làm mất mát tiềm năng về nông nghiệp và du lịch.
.jpg)
Danh sách bình luận