Sự trỗi dậy của các nhà máy lọc dầu TeaPot Trung Quốc những hệ quả quốc tế. Vào năm 2015, chính phủ Trung Quốc đã mở cửa cho các nhà máy lọc dầu nhỏ, tư nhân để nhập dầu thô và cạnh tranh với các công ty dầu mỏ quốc gia khổng lồ (NOCs). Sự thay đổi chính sách này đã có ý nghĩa toàn cầu, ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại dầu thô và sản phẩm tinh chế.
Một báo cáo mới từ Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu của Đại học Columbia cho rằng sự trỗi dậy của nhà máy lọc dầu tư nhân Trung Quốc là Yếu tố then chốt nhất đằng sau sự gia tăng nhập khẩu dầu thô vô cùng mạnh mẽ của Trung Quốc trong hai năm qua, cũng như là một lý do quan trọng tại sao lợi nhuận lọc dầu châu Á đã xấu đi.
Sự nổi lên của nhà máy lọc dầu "teapot" tư nhân đã khiến Trung Quốc tăng nhập khẩu dầu thô thêm hơn 1 triệu thùng mỗi ngày, giúp hấp thụ một phần cung thừa trên thị trường trong hai năm trở lại đây. Tuy nhiên, nhà máy lọc dầu tư nhân của Trung Quốc đã làm trầm trọng thêm sự dư thừa trong sản phẩm tinh chế, đặc biệt là diesel, nhiều đến mức khiến cho nhà máy lọc dầu ở những nơi khác ở châu Á Đó chật vật vì lợi nhuận bị thu hẹp.
Sự trỗi dậy của "teapot"
Trước năm 2015, chính phủ Trung Quốc đã cố gắng xây dựng các công ty dầu mỏ quốc gia (NOCs) - các tập đoàn lớn, thuộc sở hữu nhà nước kiểm soát phần lớn ngành năng lượng ở Trung Quốc. Trong một nỗ lực để củng cố các công ty này, chính sách lâu dài của chính phủ đã hạn chế việc tiếp cận dầu thô với các nhà máy lọc tư nhân nhằm làm giảm sự cạnh tranh. Nhưng bắt đầu cách đây hai năm, Bắc Kinh đã áp dụng phương pháp ngược lại, hy vọng cạnh tranh sẽ cải thiện hiệu suất của NOCs.
Nhà máy lọc dầu tư nhân của Trung Quốc, được gọi là teapot, có quy mô và cấu trúc khác nhau, nhưng công suất bình quân khoảng 70.000 thùng/ngày. Trước năm 2015, các nhà máy này phải vật lộn với lợi nhuận thấp và hạn chế tiếp cận với dầu thô, đặt vị thế của mình dưới sự thương xót của NOCs. Vào cuối năm 2016, chính phủ Trung Quốc phê duyệt hạn ngạch cho 19 nhà máy lọc dầu tư nhân, được ủy quyền nhập khẩu 1, 48 triệu thùng dầu thô một ngày, bổ sung thêm một nguồn nhu cầu tiêu thụ mới quan trọng trên thị trường nói chung. Ví dụ, dầu thô nhập khẩu từ teapot đã vượt quá mức nhập khẩu ròng dầu thô của Tây Ban Nha vào năm 2014, mà Đại học Columbia ghi nhận là nước nhập khẩu lớn thứ 7 vào thời điểm đó.
Teapots thúc đẩy nhập khẩu dầu thô của Trung Quốc, xuất khẩu sản phẩm
Các nhà máy lọc dầu tư nhân chịu trách nhiệm về mức tăng vọt 14% trong nhập khẩu dầu thô ở Trung Quốc vào năm 2016, mức tăng trưởng mạnh nhất kể từ năm 2010, Đại học Columbia đã viết. Các teapot cũng tạo điều kiện cho sự gia tăng lớn trong xuất khẩu sản phẩm tinh chế.
Các nhà máy lọc dầu được hưởng lợi từ điều kiện thị trường thuận lợi. Chính phủ đã cho phép họ tiếp cận với dầu thô nhập khẩu ngay sau khi giá dầu sụp đổ, làm giảm chi phí nguyên liệu. Đồng thời, do giá xăng và dầu diesel ở Trung Quốc được quy định, các teapot có thể nhập khẩu dầu giá rẻ và sau đó bán xăng và dầu diesel với giá cao hơn trên thị trường.
Lợi nhuận tăng vọt cho các teapot và tầm quan trọng của thị trường này tăng lên. Teapot công suất lọc dầu là 4,18 triệu thùng/ngày tính đến năm 2015, tương đương một phần ba tổng công suất lọc dầu Trung Quốc, tăng từ 10%b vào năm 2005.
Sự tăng trưởng của các nhà máy teapot của Trung Quốc cũng dẫn đến mức sử dụng nhà máy tinh chế cao hơn. Nhà máy lọc dầu hoạt động tăng thêm 380.000 thùng/ngày vào năm 2016, ví dụ. Điều đó đã dẫn tới một sự gia tăng đột biến trong xuất khẩu xăng và diesel của Trung Quốc, gây ra vòng xoáy giảm giá sản phẩm ở châu Á. Xuất khẩu dầu diesel tăng 115% trong năm ngoái trong khi xuất khẩu xăng tăng 64%. Sự tăng trưởng vẫn tiếp tục cho đến năm 2017.
Xuất khẩu dầu diesel đã xảy ra đồng thời với những thay đổi cơ cấu đang được tiến hành trong nền kinh tế Trung Quốc. Sự dịch chuyển từ ngành công nghiệp nặng sang tiêu dùng và dịch vụ đã chuyển dịch từ động cơ diesel sang xăng. Trong bối cảnh này, xuất khẩu dầu diesel đã tăng trưởng với tốc độ bùng nổ.
Sự hợp nhất diễn ra trong khu vực hạ nguồn của Trung Quốc
Teapot đã phát triển trong năm 2015 và 2016, nhưng con đường phía trước trông có vẻ gập ghềnh hơn. Giá dầu thô đang giao dịch trên 50 USD/thùng, xóa bỏ khoảng cách giữa giá thị trường và giá quy định cho xăng và dầu diesel. Bắc Kinh cũng đã cắt giảm hạn ngạch nhập khẩu và không áp dụng hạn ngạch xuất khẩu cho các sản phẩm tinh chế trong năm nay để có thể kiểm soát nhiều hơn các các công ty tư nhân này. Một số nhà phân tích lo sợ sự thắt chặt sẽ làm thụt lùi chính sách tự do hoá trong lĩnh vực lọc dầu bắt đầu vào năm 2015.
Trong khi Bắc Kinh hy vọng thúc đẩy cải cách thông qua cạnh tranh, chính phủ đã không từ bỏ mục tiêu của mình là có một khu vực hạ nguồn mạnh mẽ trong tay nhà nước. Việc sử dụng giấy phép nhập khẩu, theo báo cáo của Đại học Columbia, nhằm để thưởng cho các nhà máy lọc dầu tư nhân đáp ứng các tiêu chuẩn của Bắc Kinh. Những teapot không đáp ứng các yêu cầu sẽ không có giấy phép nhập khẩu, và do đó, cuối cùng sẽ bị thu mua hoặc đóng cửa. Kết quả có thể sẽ là một sự củng cố lực lượng giữa các nhà máy tư nhân, nhằm thúc đẩy "một con số nhỏ hơn các nhà máy lớn hơn với tỷ lệ sử dụng cao hơn."
"Chính phủ không muốn hàng chục nhà máy lọc dầu chạy với công suất từ 40-50%," Erica Downs, tác giả của báo cáo Đại học Columbia, nói với FT. "Bắc Kinh đang điều chỉnh một lộ trình cho một ngành công nghiệp đang vượt ra khỏi tầm kiểm soát." Sự củng cố nỗ lực dường như đang được tiến hành. Vào đầu tháng 9, chính phủ tỉnh Sơn Đông, nơi hầu hết các teapot tập trung, đã được chấp thuận lên kế hoạch hợp nhất các ấm trà lớn vào một tập đoàn với nỗ lực để cạnh tranh với NOCs.
Sự hợp nhất của lĩnh vực lọc dầu tư nhân sẽ dẫn đến một số ít các nhà máy teapot lớn hơn cạnh tranh với nhau - nhưng không thay thế - các NOCs. Chính sách vẫn buộc các NOCs tiếp tục trở nên hiệu quả hơn. Đồng thời, những nhà máy tư nhân tốt nhất sẽ tiếp tục hoạt động.
Xem thêm: Nhựa POM kỹ thuật
Hiện tại vẫn chưa rõ ràng liệu việc hợp nhất này sẽ ngăn chặn sự bùng nổ xuất khẩu sản phẩm tinh chế của Trung Quốc hay không. Phương pháp tiếp cận mới của Bắc Kinh về hạn ngạch nhập khẩu và xuất khẩu có thể để lại một khoảng trống trong ngành lọc dầu, mặc dù NOCs có thể sẽ bước vào khoảng cách này. FT lưu ý rằng sự truy cập bị hạn chế mới từ Bắc Kinh đã dẫn đến sự dư thừa sản phẩm tinh chế bị mắc kẹt bên trong Trung Quốc . Nhưng các NOCs đang kêu gọi cho các hạn ngạch xuất khẩu cao hơn trong quý thứ tư. Theo nghĩa đó, có thể có một số chỗ cho các đối thủ cạnh tranh toàn cầu - dù là từ Trung Đông hay Bắc Mỹ - để tận dụng sự thất bại tạm thời của các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc để cạnh tranh giành thị phần ở châu Á.
Nguồn: Xangdau.net
Danh sách bình luận